این سلاح تعداد زیادی از سربازان خارجی را در خاک افغانستان به کشتن داده و نوعی رکورد در این زمینه به جا گذاشتهاست. همین موضوع باعث شده که افکار عمومی غرب اکنون بهشدت از جنگ افغانستان خشمگین باشد.
این بمبها ابزار اصلی تاکتیک جنگ طالبان در مقابل 100 هزار نیروی نظامی خارجی مستقر در افغانستان است. ژنرال جیم داتون قائم مقام فرمانده نیروهای ناتو در افغانستان در این باره میگوید: این بمبهای کوچک عامل اصلی پیروزی طالبان در این سالهاست؛ پیروزیای که خود طالبان هم آن را باور ندارد و مردم دنیا هم با حیرت از آن سخن میگویند.
کارشناسان میگویند که این بمبها ارزان هستندو ساختشان هم خیلی راحت است. قابلیت زماندار شدن دارند و از راه دور قابل کنترل هستند. وقتی چند عدد از این بمبها را با هم ترکیب کنند میتواند خسارت بسیار سنگینی ایجاد کند.
سازندگان این بمبها که بیشتر در خانههای روستایی به این کار مشغولند، گلولههای خمپاره و توپ و همچنین مینهای قدیمی جاخوش کرده در خاک افغانستان را که پیدا کردنشان بسیار آسان است، جمع میکنند و بعد با استفاده از مدارهای موجود در گوشیهای موبایل و کمی هم سوخت دیزلی، یکی از این بمبهای کنار جادهای را میسازند.
در عراق هم از این بمبها خیلی استفاده میشد. تاثیر روانی این بمبها و کشتههایی که روزانه میدهد به اندازه یک بمباران تمامعیار با هواپیماهای پیشرفته و موشکهای دقیق است.
طالبان هم مانند مهاجمان عراقی بهشدت تلاش و برنامهریزی میکنند که یک گام از نیروهای چندملیتی جلو باشند. از جمله اقداماتی که آنها برای رسیدن به این هدف انجام میدهند تلاش برای اخلال در سیگنالهای رادیویی نیروهای نظامی خارجی و ممانعت از ردیابی بمبهای کار گذاشته شده کنار جاده است.
ترکیب دقیق این بمبها را نیروهای ناتو نمیتوانند حدس بزنند چون این ترکیب هر روز تغییر میکند. طالبان از هر وسیلهای که دستشان برسد برای ساختن این بمبها استفاده میکنند. نظامیان ناتو سعی کردهاند که یکی از این بمبها را در بازار خریداری کنند اما هنوز در این تلاش موفق نشدهاند.
این بمبها معمولا در مناطقی از افغانستان از نظامیان ناتو تلفات میگیرد که مناطق تقریبا آرام هستند. مشکل دیگر این بمبها مجروحانی است که بهجا میگذارند. نظامیان ناتو میگویند قربانیانی که در اثر انفجار این بمبها کشته میشوند خوشبختتر از مجروحان هستند. نقص عضو یا تاثیرات روانی ناشی از موج انفجار، ادامه زندگی را برای نجاتیافتگان این بمبها غیرممکن میکند.
اکنون دولتهای غربی، این بمبها را اصلیترین چالش پیش روی نظامیان ائتلاف میدانند. از ابتدای سالجاری میلادی تاکنون بیش از 300 سرباز خارجی در افغانستان بر اثر انفجار این بمبها کشتهشدهاند. به این ترتیب سال 2009 مرگبارترین سال برای نیروهای نظامی خارجی در افغانستان بودهاست. تا سال گذشته این بمبها عامل 75 درصد از تلفات نیروهای ائتلاف بود.
اکنون مقابله با این بمبها بخش عمده استراتژی جدید نیروهای ناتو و آمریکا در افغانستان است که ژنرال استنلی مککریستال فرمانده این نیروها در گزارش جدید خود به آن اشاره کردهاست.
فرانسپرس- 6 سپتامبر
ترجمه: نیلوفر قدیری